Als ik op mijn best ben, dan leid ik de mensen om mij heen onopgemerkt
Op goede momenten prijzen ze mij, vol liefde
Op mijn slechte dagen heerst er angst
Als de mensen om mij heen mij verachten, dan moet ik niet meer leiden.

Wanneer ik de mensen om mij heen en mijzelf geen vertrouwen geef,
oogst ik wantrouwen
Dus wik en weeg ik steeds mijn woorden
Als ons werk is gedaan zeggen de mensen om mij heen:
“wij hebben het van-zelf gedaan.”

Toelichting: handelen door niet-handelen is een centraal begrip in de Dao De Jing.
Hier wordt een eerste toelichting gegeven wat dat inhoudt.

Een voorbeeld van ‘heersen van & door angst’ was het 40-jarige regime van Enver Hoxha in Albanië, het land waar we een aantal jaar woonden en ik nog regelmatig kom. De schilder Edison Gjergo werd er het slachtoffer van: niet eens omdat hij zich zo scherp uitsprak, maar omdat zijn collega’s in de Bond van Albanese schrijvers en kunstenaars hem een klassenvijand vonden. Waarom? In dit schilderij: “Epos van morgensterren”hadden de jonge partizanen de oude man de les moeten lezen over het socialistische ideaal; in plaats daarvan te luisteren naar zijn lied met wijsheden uit een wereld van vroeger. Zo stond Gjergo een nieuwe, betere wereld in de weg, en werd afgevoerd naar de mijnen.

Volgend vers