Vertrouwen geven of je kameel vastzetten?

“Ik vertrouw betrouwbare mensen
En ik vertrouw onbetrouwbare mensen
Want zo ontstaat vertrouwen.”

Ik vermoed dat veel mensen die dit citaat lezen, deze handelswijze naïef vinden. Onbetrouwbare mensen vertrouwen geven, hoe dom kun je zijn. Het is een citaat uit hoofdstuk 49 van de Dao De Jing, een Chinees wijsheidsboek van enkele eeuwen geleden, dat regelmatig wordt gebruikt bij leiderschapsontwikkeling. (Dit citaat wat minder, overigens).

De meeste mensen voelen zich meer thuis bij het Arabische gezegde: ”Vertrouw op Allah, maar zet wel je kameel vast.” Dat is gezond verstand, want je weet maar nooit: er zijn teveel onbetrouwbare mensen. In managementland wordt ook veel gebruik gemaakt van de spreuk “Vertrouwen is goed, maar controle is beter”. Bedrijfsrecherche bureau Hoffmann heeft het geparafraseerd in haar reclamecampagne en dat doen ze omdat deze manier van kijken veel mensen aanspreekt. (Deze quote wordt overigens toegeschreven aan Joseph Stalin: zouden ze dat weten?).

Maar wat zegt Laszlo Bock, senior vice president HR Google: “Wij geloven dat mensen in de basis goed zijn, niet slecht. Het is belangrijk om vertrouwen te geven als je gelooft dat mensen goed zijn.”[1]

Ik denk niet dat ze de Dao De Jing erop na hebben geslagen, maar ze handelen ze wel in deze lijn. Want niet alleen vertrouwen ze mensen, Google wil ook vertrouwen kweken, als bedrijfscultuur. Vertrouwen en autonomie begint door het te geven: zie die laatste regel van het citaat uit de Dao De Jing. Door vertrouwen te geven, ontstaat vertrouwen. What you give is what you get. In een eerder blog heette het ”How you treat people is how they behave”.

Waar wil je zelf het liefst werken? Voor bijna iedereen is dat: een omgeving waar medewerkers vertrouwen krijgen, en elkaar vertrouwen. Daar kun je dus een steentje aan bijdragen. Vertrouw je je collega? Je teamleden? Je baas?
Maar noblesse oblige: ben jij het vertrouwen van anderen waard? Kunnen ze jou vertrouwen? Anders gevraagd: vertrouw je jezelf? Uiteindelijk begint het daar, bij jezelf.
Je weet dat je het vertrouwen van anderen waard bent, als jij de kameel van een ander niet meeneemt, of de kantjes eraf loopt, of beslissingen neemt die goed zijn voor jou maar slecht voor de organisatie, of… Als jij zelf te vertrouwen bent, geef je dat vertrouwen ook aan anderen. Dan wil je werken in een organisatie waar men je vertrouwen geeft in plaats van regels.

Een ander, bekender citaat uit de Dao De Jing: “Een reis van duizend mijl start met een eerste stap.” Die eerste stap op weg naar een cultuur van vertrouwen zet je dus zelf: zorg dat jezelf te vertrouwen bent. Goede reis.

Hier de Engelstalige versie – Trust people or tie your camel

[1] NRCWeekend 23 mei, pag E17 / Work Rules