Ken je dit? Je werkt in een organisatie die ooit succesvol was, maar de spirit is eruit. De omzet loopt terug, medewerkers zijn ontevreden of maken zich zorgen over de toekomst, kortom: het loopt niet, het swingt niet meer. De organisatie heeft nog wel een goede naam, maar de echte glans is er vanaf. Of je zit op een sportclub die ooit floreerde, maar waar nu leden weggaan, activiteiten minder bezocht worden en commissies onbezet zijn. Of je werkt samen met drie andere professionals in een netwerk, maar de bijeenkomsten worden vlak en voelen als werk in plaats van opladen en uitwisselen.
Wat is er gebeurd? Waar is de neergang ingetreden, maar vooral: wat kun je eraan doen?

Dan richt ik mij graag op hoofdstuk 76 van de Dao De Jing:

Toen ik werd geboren, was ik zacht en soepel,
als ik zal sterven, ben ik hard en stijf.
Groene, levende planten zijn sappig en buigzaam
Dood zijn ze breekbaar en dor.
Hard en onbuigzaam: zo is de dood
Soepel en zacht: zo is het leven.

De natuur-wet die hier beschreven staat, geldt ook voor organisaties. Een organisatie (bedrijf of sportclub, maakt niet uit) begint zacht en soepel, met sappige inspiratie: een mooi idee, een groepje enthousiaste mensen, een plan is geboren. Het idee krijgt een vorm: een product, dienst, activiteiten voor leden. Daar zet dat groepje mensen de schouders onder, steekt er energie in; de activiteit, de dienst slaat aan en de organisatie groeit en bloeit. Hoe groter de organisatie wordt, hoe langer hij bestaat, hoe vaster de vorm komt te liggen en hoe meer aandacht er uitgaat naar de vorm. Steeds meer komt er vast te liggen, steeds meer is het zachte, soepele, wendbare idee gestold in “zo doen we dat hier, dit is onze activiteitenkalender”. Het idee of de inspiratie van het begin is verdwenen naar de achtergrond, op de voorgrond staan de regels en de mores: wat kan wel en wat niet. Vroeger of later verzandt de organisatie dan, is mijn ervaring. De inspiratie verdwijnt, of hij zit vast in één bepaalde vorm, terwijl de buitenwereld om andere dingen vraagt. Het leven is eruit: hard en stijf. Natuurlijk kun je dan heel hard gaan nadenken over nieuwe producten, diensten of activiteiten, maar in mijn ervaring moet je terug naar de basis. Terug naar de inspiratie van het begin.

Inspiratie: de adem van een muze of god. Daarmee wordt een kunstenaar bezield. En naar die bezieling moet je terug als het leven eruit is. Past de oorspronkelijke bezieling nog steeds, staan we nog steeds achter de Why (Sinek’s golden circle) van onze organisatie? Lopen wij daar nog warm voor, willen we ervoor gaan?
Dat kan twee antwoorden opleveren.

Soms is de bron opgedroogd. De inspiratie, het enthousiasme en de energie zijn er niet meer. Mensen lopen ergens anders warm voor, of de wereld is zo veranderd dat het mensen niet meer in beweging krijgt. Dat kan en dat gebeurt. Dan is het heel goed om de organisatie te stoppen en je energie in iets anders te stoppen. Een plant laat een bloem die gebloeid heeft ook afsterven en richt zich op de kiemen voor het volgend jaar.
Maar het is ook mogelijk dat de inspiratie er nog wel is, dat we nog steeds warm lopen voor onze Why. Maar dat we het vergeten zijn, of dat de vorm niet meer past.

Dan moet je weer net zo zacht en soepel worden als in het begin, alle huidige vormen loslaten en kijken hoe je nu, voor de toekomst je inspiratie vorm wilt geven. Weer zal een groep mensen zich verbinden aan de inspiratie en de (nieuwe) vorm. Dan kan het weer alle kanten opgaan: buigzaam in plaats van hard, soepel in plaats van stijf.
Een doorstart, een nieuw begin, renewing your vows. Het wordt weer lente!

De Engelse versie op LinkedIn: Revitalizing your organization